Khi di chuyển trên đường cao tốc, việc hiểu rõ ý nghĩa của các loại biển báo và vạch kẻ đường là yếu tố quan trọng giúp người lái xe đảm bảo an toàn, giữ đúng làn và hạn chế vi phạm luật giao thông. Dù phần lớn các biển báo trên cao tốc đều tương tự như hệ thống báo hiệu giao thông thông thường, nhưng với đặc thù về tốc độ cao và mật độ phương tiện lớn, các tài xế, đặc biệt là người mới cần nắm chắc cách nhận diện và phản ứng phù hợp.

Lối vào cao tốc Bãi Vọt - Hàm Nghi - Ảnh sưu tầm
Trên mỗi tuyến cao tốc, các biển báo lối vào, lối ra hoặc các điểm giao đều được bố trí rõ ràng, thể hiện đầy đủ tên tuyến, vị trí và khoảng cách đến điểm rẽ. Khi nhìn thấy biển báo lối vào, tài xế cần chuẩn bị sẵn sàng về tốc độ, đồng thời đảm bảo tài khoản thu phí tự động (ETC) còn đủ số dư để qua trạm.
Một lưu ý quan trọng là sau khi đã đi vào cao tốc, tài xế không được quay đầu hoặc đi lùi, vì đây là hành vi cực kỳ nguy hiểm. Nếu lỡ đi nhầm đường, người lái cần bình tĩnh chạy đến lối ra gần nhất rồi quay lại đúng hướng di chuyển mong muốn.
Ngược lại, khi đã nhìn thấy biển báo lối ra, nên chủ động chuyển dần sang làn phải để chuẩn bị thoát khỏi cao tốc, tránh tạt đầu các phương tiện đang di chuyển tốc độ cao ở làn bên trái.

Biển báo các địa danh, tên đường và khoảng cách trên cao tốc - Ảnh sưu tầm
Trong suốt hành trình, người lái có thể bắt gặp các biển thông tin hiển thị tên địa danh, trạm thu phí, trạm dừng nghỉ, bãi đỗ xe hay khu vực kiểm tra tải trọng. Những biển này thường có ghi rõ khoảng cách đến điểm được nêu giúp tài xế chủ động điều chỉnh hành trình, nghỉ ngơi hoặc dừng xe đúng quy định.

Biển thông báo khoảng cách an toàn trên cao tốc - Ảnh sưu tầm
Trên cao tốc, việc giữ khoảng cách an toàn là yêu cầu bắt buộc. Biển báo khoảng cách thường đi kèm các con số như 50, 100, 150 hoặc 200 mét, giúp người lái dễ ước lượng cự ly giữa hai xe. Dưới mặt đường cũng có các vạch kẻ dạng ngựa vằn để hỗ trợ việc căn khoảng cách.
Trong điều kiện trời mưa, sương mù hoặc ban đêm, tài xế nên tăng khoảng cách lên tối thiểu 200 mét để có đủ thời gian xử lý khi xảy ra tình huống bất ngờ.

Biển báo nhập làn vào cao tốc - Ảnh sưu tầm
Biển báo nhập làn thường được đặt tại những điểm nhánh dẫn vào cao tốc ở giữa tuyến. Khi gặp biển này, tài xế cần chú ý giảm tốc độ, quan sát kỹ luồng xe đang lưu thông trên làn chính và chỉ nhập làn khi đã đảm bảo đủ khoảng trống an toàn. Việc nhập làn đột ngột hoặc không bật tín hiệu xi-nhan rất dễ gây tai nạn.

Tốc độ giới hạn trên một tuyến đường cao tốc - Ảnh sưu tầm
Đây là nhóm biển báo quan trọng nhất trên đường cao tốc. Biển tròn, nền trắng, viền đỏ thể hiện tốc độ tối đa, trong khi biển tròn nền xanh là tốc độ tối thiểu được phép. Ví dụ, nếu biển ghi “Tối đa 80 - Tối thiểu 60”, nghĩa là xe phải duy trì vận tốc trong khoảng này.
Khi di chuyển ở tốc độ thấp, xe cần đi ở làn phải, nhường làn trái cho các xe chạy nhanh hoặc xe cần vượt. Ngược lại, nếu không có biển chia tốc độ riêng cho từng làn, mọi xe đều phải tuân thủ giới hạn tốc độ chung ghi trên biển.

Biển cấm vượt - Ảnh sưu tầm
Tại những đoạn cao tốc chỉ có hai làn xe và không có dải phân cách cứng, biển cấm vượt sẽ được sử dụng để đảm bảo an toàn. Biển có hình tròn, nền trắng, viền đỏ, bên trong là hình hai chiếc ô tô, một màu đỏ và một màu đen.
Tài xế chỉ được vượt khi có biển cho phép vượt hoặc khi đoạn đường có vạch kẻ đứt, tầm nhìn thoáng và đủ điều kiện an toàn. Tuyệt đối không vượt khi đang trong khu vực biển cấm hoặc vạch kẻ liền màu vàng.

Biển báo "Đường hẹp" khi gần tới nút thắt tại cao tốc - Ảnh sưu tầm
Loại biển tam giác nền vàng, viền đỏ với hình dạng cổ chai tượng trưng cho đoạn đường bị thu hẹp. Biển này thường đặt trước các nút giao hoặc khu vực thi công. Khi gặp biển cảnh báo đường hẹp, tài xế cần giảm tốc độ, quan sát kỹ và nhập làn đúng vị trí để không gây cản trở dòng phương tiện.

Biển giới hạn chiều cao - Ảnh sưu tầm
Một số cầu vượt dân sinh hoặc đường hầm có giới hạn chiều cao tối đa, thường được thể hiện bằng biển tam giác vàng có hai mũi tên đen và con số cụ thể (ví dụ 4,5 m hoặc 5 m). Tài xế xe tải, xe đầu kéo cần đặc biệt chú ý để tránh va chạm hoặc mắc kẹt khi lưu thông qua khu vực này.

Bên cạnh hệ thống biển báo, vạch kẻ đường cũng đóng vai trò định hướng cho tài xế.
- Vạch liền: Không được phép đè hoặc lấn qua.
- Vạch đứt: Được phép chuyển làn khi đảm bảo an toàn.
- Vạch xương cá: Là vùng kênh hóa dòng xe, không được phép di chuyển trên đó.
- Vạch mũi tên: Cho biết hướng đi hoặc hướng nhập làn tương ứng với từng vị trí.
Tuân thủ đúng vạch kẻ đường không chỉ giúp tài xế di chuyển an toàn mà còn duy trì trật tự giao thông và hạn chế va chạm khi tốc độ cao.
Việc hiểu và ghi nhớ các loại biển báo cùng vạch kẻ đường trên cao tốc là yếu tố then chốt giúp người lái chủ động hơn trong mọi tình huống. Mỗi tín hiệu giao thông đều mang ý nghĩa riêng, giúp tạo nên hành trình an toàn, suôn sẻ và đúng luật. Đối với tài xế mới, hãy dành thời gian quan sát, ghi nhớ và thực hành để hình thành thói quen lái xe chuyên nghiệp trên cao tốc.